12 jan Tips voor een sterke conclusiebeurt

DELEN VIA

Geschreven door: Nadine Hoen

Er is altijd een laatste beurt waarin jij in enkele minuten de jury moet overtuigen dat jouw team dit debat heeft gewonnen: of je nou meedoet aan het MBO, VMBO, NK havo/vwo of het onderbouw debattoernooi. Het hele debat bespreken vinden leerlingen vaak lastig. Wat moet je nou in die laatste beurt* doen? En hoe zorg je dat jouw conclusiebeurt indruk maakt op de jury ? Dat vertellen we je in deze blog!

* Voor de laatste beurt in het debat gebruiken wij zowel ‘eindspeech’ als ‘conclusiebeurt’. Twee verschillende termen die hetzelfde betekenen.

Een goede conclusiebeurt is ook te begrijpen voor iemand die niet het hele debat heeft gevolgd. Jouw taak is dus om uit te leggen wat er in het debat gebeurd is. Je wilt in de eindspeech de jury en het publiek meenemen op reis door het debat. Je neemt ze mee langs de argumenten en voorbeelden die samen zorgen voor jouw conclusie en vertelt hen een overtuigend verhaal over de kern van het debat.

Hoewel een conclusiebeurt altijd pas geschreven wordt tijdens het debat, zijn er wel tips om de laatste spreker zo goed mogelijk voor te bereiden. Deze blog bespreekt a) de taak van de eindspeecher, b) het vinden van de belangrijkste meningsverschillen, en c) het structureren van je eindspeech.

Sprekerstaak eindspeecher

Het debat begint met een groot probleem. De stelling kun je vervolgens zien als een oplossing hiervoor. Daarna leggen de voorstanders hun argumenten vóór deze oplossing uit, en de tegenstanders hun argumenten tégen deze oplossing.

Na het uitleggen van voor- en tegenargumenten, wordt besproken wat de voor- en nadelen van die argumenten zijn. Op het eind van het debat zijn de jury en het publiek overspoeld met nieuwe informatie, en is het fijn als de hoofdzaken gescheiden worden van bijzaken. Dat doet de conclusiespreker. Die gaat terug naar het grotere plaatje en bespreekt: wat zijn de grote meningsverschillen? En waarom heeft jouw team daarover het meest gelijk?

De taak van de eindspeecher is dus niet om een samenvatting te geven. Daarin probeer je een zo’n compleet mogelijk beeld van het gehele debat te geven. In de eindspeech wil je juist als een scheidsrechter de argumenten van beide kanten afwegen om aan te kunnen wijzen wie het meest gelijk heeft. Eigenlijk moet de eindspeecher de taak van de jury zo makkelijk mogelijk maken. Je vertelt precies waarom jullie het debat hebben gewonnen, zodat de jury daar niet meer zo hard over hoeft na te denken.

Hoe vind je de meningsverschillen?

In je eindspeech wil je twee vragen beantwoorden:

Wat waren de belangrijkste meningsverschillen?
Waarom heeft jouw team op deze meningsverschillen gelijk?

De jury let erop dat jij deze twee vragen beantwoordt. Het is dus belangrijk de twee meningsverschillen hardop en duidelijk te noemen. De vraag is: hoe vind je die?

Stel de leerlingen debatteren over de stelling: Huiswerk moet verboden worden

Waarschijnlijk komen er dan argumenten van beide partijen over en weer. Het is slim om tijdens het debat argumenten en reacties duidelijk op te schrijven. Zo ontdek je de belangrijkste onderwerpen van dit debat. In dit debat zou het bijvoorbeeld veel kunnen gaan over ‘stress bij leerlingen’ en ‘het doel van huiswerk’.

TIP Bedenk met welke argumenten het andere team waarschijnlijk gaat komen én hoe het andere team jouw argumenten gaat weerleggen! Zo ontdek je wat de belangrijke punten zijn waar beide partijen het over oneens zijn. Schrijf deze punten op, en formuleer je meningsverschillen.

Bij de voorbeeldstelling zijn de twee belangrijkste vragen dan:

1. Hoe zorgen we dat leerlingen minder stress krijgen?
2. Waarom is huiswerk (niet) nodig?

Beantwoord elke vraag zo, dat jullie hem ‘winnen’. Dit doe je niet door nieuwe argumenten te noemen, maar informatie uit het debat samen te voegen. Sterker nog: het is zelfs verboden nieuwe argumenten te noemen! Elk antwoord bestaat uit het meningsverschil, een eigen argument, een weerlegging en een afweging. Bij de voorbeeldstelling zou dat er zo uitzien:

Stap	Voorbeeld
Het meningsverschil	Een groot meningsverschil in dit debat ging over ‘stress bij leerlingen’. Hoe zorgen we dat die minder wordt?
Argument(en)	De voorstanders willen dit doen door huiswerk te verbieden. Zo hoef je na school alleen nog maar bezig te zijn met sport, vrienden, en je taken thuis. School doe je op school, de rest erbuiten. Zo ontstaat rust in je hoofd.
Het argument van de tegenstander… …met bijbehorende weerlegging	De tegenstanders denken dat het afschaffen juist voor extra stress zorgt. Als huiswerk verboden is, moet je harder werken tijdens de lessen. Dat zorgt voor extra stress. Dit argument is niet waar want wij hebben niet gezegd dat school niet langer mag duren. Lesuren zouden langer kunnen worden, of er zouden studie-uren ingesteld kunnen worden. Het gaat erom dat school en thuis twee aparte plekken zijn, waarvan de bezigheden niet door elkaar gaan.
Conclusie	Dus huiswerk verbieden is een goede manier om de stress bij leerlingen te verlagen.

Hetzelfde doe je vervolgens voor de tweede vraag uit het debat.

Structuur eindspeech

Net als bij andere debatspeeches, kan je de eindspeech makkelijk structuren met het kop-romp-staart model. We hebben dit model al eens tot in de puntjes uitgewerkt in de blog over het schrijven van een betoog (mocht je nieuwsgierig zijn, deze vind je hier) maar zij leent zich ook heel goed om de allerlaatste beurt van een debat mee te structureren!

De uitwerking van de meningsverschillen vormt de romp. In totaal speech je twee minuten, die je ongeveer als volgt wilt verdelen:

0:00 – 0:30: introductie twee grote meningsverschillen (kop)
0:30- 1:00: meningsverschil 1 (romp)
1:00 – 1:30: meningsverschil 2 (romp)
1:30 – 2:00: afweging + afsluiting (staart)

Kop

In de aandachtstrekker wil je iets zeggen over het gehele debat, terwijl je gelijktijdig aankondigt wat je gaat doen in je beurt. In het geval van de huiswerkstelling zou dat bijvoorbeeld kunnen zijn: ‘Het is duidelijk dat de debaters hun huiswerk voor dit debat hebben gedaan. Ik heb goed geluisterd en zal jullie nu vertellen wat ik denk!’. Daarna wil je een kernboodschap aan de jury meegeven: hierin vertel je al wat je conclusie gaat zijn, namelijk dat jouw team gewonnen heeft. Ook vertel je wat je gaat doen in je resterende spreektijd, namelijk de twee meningsverschillen toelichten.

Bijvoorbeeld: ‘In dit debat was er toch één team dat zijn huiswerk beter heeft gedaan dan het andere team: namelijk de voorstanders. Deze conclusie zal ik toelichten door de twee belangrijkste meningsverschillen uit te werken: het meningsverschil over stress bij leerlingen, en het meningsverschil over het nut van huiswerk.’

Romp & Staart

In de romp vertel je over de belangrijkste meningsverschillen op de hierboven genoemde manier. Daarna maak je het de jury nog één keer makkelijk: jij maakt voor hen een afweging wie – alles meegewogen – dit debat heeft gewonnen. Ten slotte sluit je het debat flitsend af met een spetterende uitsmijter. Deze uitsmijter is ook het moment om stijl toe te passen. Hoe je dat doet? Dat lees je hier!

Bijvoorbeeld: ‘In dit debat was er één team dat opkwam voor de grote groep: de leerlingen, en één team dat opkwam voor een kleine groep docenten die het niet voor elkaar krijgt alles te behandelen in de les. De twee grote meningsverschillen laten dan ook zien dat de voorstanders dit debat winnen. Ik wens de jury veel succes met de jurering van dit debat, en ga ervan uit dat er geen huiswerk nodig is om de uitslag te bepalen!’

TIP Wil je een voorbeeld zien van een goede eindspeech? Bekijk dan dit filmpje van Walter, waarin hij in 6 minuten uitlegt wat een goede eindspeech is, en waar hij er ook meteen één voordoet. Let op: deze clip is met name geschikt voor docenten en/of ervaren debaters.

Werkblad eindspeech

Het kop-romp-staartmodel: een heel fijne kapstok om een eindspeech aan op te hangen. Speciaal voor jullie ontwikkelden we een werkblad, dat jij in kan vullen voor de beste conclusiebeurt! Op die manier pas je alle uitleg en tips in deze blog over de eindspeech mooi en overzichtelijk toe. Het werkblad download je hier!

Gelijk aan de slag met de conclusiebeurt? Het ‘achterstevorendebat’ is een leuke manier om hier in de praktijk mee te oefenen. De uitgewerkte oefening vind je hier!